Na Iwana, na Kupała. Letnie spotkania z folklorem ukraińskim

Termin: 29 sierpnia 2020 r.

Miejsce: Zagroda w Koźlikach nad Narwią

Organizator: Związek Ukraińców Podlasia

Współorganizatorzy: Towarzystwo Przyjaciół Skansenu w Koźlikach, Podlaski Instytut Naukowy

Ze względu na sytuację związaną z COVID-19 na festiwal obowiązują zapisy mailowe. Należy w tym celu pobrać, wypełnić, zeskanować  oraz przesłać na e-mail organizatora: biuro@zup.org.pl Oświadczenie o stanie zdrowia i świadomości ryzyka zarażenia wirusem COVID-19. Na oświadczeniu należy zaznaczyć, czy chcą Państwo wziąć udział w warsztatach.

Bezpieczeństwo na festiwalu

W związku z epidemią wirusa COVID-19 tegoroczna edycja festiwalu „Na Iwana, na Kupała. Letnie spotkania z folklorem ukraińskim” odbędzie się nie tylko w innym miejscu, ale też na innych zasadach niż zazwyczaj. W trosce o zdrowie nas wszystkich wprowadzamy nowe zasady uczestnictwa w festiwalu. Liczymy na Waszą wyrozumiałość i stosowanie się do zaleceń. Prosimy o zapoznanie się z regulaminem.

Zasady uczestnictwa w festiwalu:

• Aby wziąć udział w festiwalu, a także towarzyszących im warsztatach, należy pobrać, wypełnić, zeskanować oraz przesłać na e-mail organizatora: biuro@zup.org.pl Oświadczenie o stanie zdrowia i świadomości ryzyka zarażenia wirusem COVID-19.
• w czasie wydarzeń festiwalowych dbamy o bezpieczeństwo swoje i innych uczestników,
• zakrywamy usta i nos maseczką,
• dezynfekujemy dłonie płynem dezynfekcyjnym,
• zachowujemy odstęp 2 metrów od innych osób; rodziny mogą siedzieć razem.

Cały regulamin uczestnictwa w Festiwalu można pobrać na http://www.zup.org.pl.

Przepraszamy za utrudnienia i prosimy o wyrozumiałość. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo jest najważniejsze!

На Івана, на Купала. Літні зустрічі з українським фольклором

Запрошуємо на фестиваль «На Івана, на Купала» в абсолютно новій версії. Його лейтмотивом будуть рослини – квіти, трави та фрукти, які відіграли важливу роль в українській літній традиції.

29 серпня 2020 р.

Загорода в Козликах над Нарвою

15.00-17.30 – майстер-класи підляських традицій

1) «Використання квітів і трав у традиції підляського села» – ведення Ірина Киризюк

2) «Використання традиційних підляських рослинних орнаментів» та пряниках» – ведення Єва Степанюк

18.00 – лекція про літні традиції на Підляшші – ведення Людмила Лабович (Підляський науковий інститут)

19.00 – концерт ансамблів з регіону

20.00 – обряд пускання вінків на воду

20.20 – концерт ансамблів з регіону і Варшави

Ансамблі, які беруть участь у фестивалі:

«Ранок» з Більська

«Родина» з Дуб’яжина

«Гілочка» з Черемхи

«Добрина» з Білостока

Хор міста Гайнівка

«Вирай» з Варшави

Na Iwana, na Kupała. Letnie spotkania z folklorem ukraińskim

Największą imprezą środowiska ukraińskiego od 23 lat był festiwal plenerowy „Na Iwana, na Kupała”, organizowany w malowniczym miejscu nad zalewem Bachmaty koło Dubicz Cerkiewnych. Niestety, w tym roku ze względu na pandemię COVID-19 ta jedna ze sztandarowych imprez środowiska ukraińskiego nie mogła się odbyć w połowie lipca w miejscu i w formacie znanym od prawie ćwierćwiecza.

W tym roku „Na Iwana, na Kupała” odbywa się w nowej odsłonie, pod hasłem „Letnie spotkania z folklorem ukraińskim”, po raz pierwszy w Skansenie „Zagroda” w Koźlikach nad Narwią.

Miejmy nadzieję, że dzięki tegoroczna inicjatywa przedłuży tradycję festiwalu „Na Iwana, na Kupała”, a jednocześnie pozwoli zainicjować nową imprezę środowiska ukraińskiego Podlasia.

***

Motywem przewodnim tegorocznego „Na Iwana, na Kupała” będą rośliny – kwiaty, zioła, owoce, które w letniej tradycji ukraińskiej ogrywały ważną rolę obrzędową. W niektórych podlaskich wsiach wiankami z ziół i kwiatów ozdabiano przydrożne krzyże na Zelencia. Młode dziewczyny plotły wianki, które puszczały na wodę w dzień Iwana-Kupała. Gospodynie zbierały kwiaty i zioła do bukietów, święconych – w zależności od miejscowej tradycji – albo na Zelencia, albo Jana. Poświęcone i wysuszone zioła wykorzystywano w celach leczniczych, magicznych lub obrzędowych. Na Spasa mieszkańcy Podlasia święcili owoce, z kolei na Splienie przygotowywali kwietku – bukiet ze zbóż, w zależności od miejscowej tradycji, z dodatkiem różnych roślin, np. maku, jarzębiny.

W ramach festiwalu odbędą się warsztaty, poświęcone różnym elementom tradycji podlaskiej. Będzie można wysłuchać wykładu wraz z prezentacją, dotyczącego obrzędowości letniej na Podlasiu oraz znaczenia, jakie odgrywały w niej kwiaty i zioła. Odbędzie się także koncert zespołów folklorystycznych, na którym zostaną zaprezentowane tradycyjne pieśni ukraińskie – z kwiatami jako motywem przewodnim. Zostanie też przedstawiony teatralizowany obrzęd z wykorzystaniem kwiatów, nawiązujący do letnich obrzędów ukraińskich, związanych ze świętem „Na Iwana, na Kupała”.

PROGRAM FESTIWALU

29 sierpnia 2020 r.

godz. 15.00-21.30

Zagroda w Koźlikach nad Narwią

15.00-17.30 warsztaty tradycji ukraińskich

1) „Wykorzystanie kwiatów i ziół w tradycji wsi podlaskiej” – prowadzenie Irena Kiryziuk

Kwiaty i zioła odgrywały dużą rolę w codziennym życiu mieszkańców podlaskich wsi. Były nie tylko ozdobą i nieodłącznym elementem tradycyjnych przydomowych ogródków, ale też używano ich w celach leczniczych, magicznych, a także obrzędowych.  

Na warsztatach zostaną przypomniane zapomniane nazwy gwarowe kwiatów i ziół, a także zostanie zaprezentowane, w jaki sposób wykorzystywano je do celów obrzędowych. Uczestnicy będą mieli okazję, aby upleść wianek, a także przygotować tradycyjny bukiet, który się święci w cerkwi na Jana i/lub na Splienie.

Czas trwania warsztatów: 1 godzina

Zaplanowano dwie grupy warsztatowe do 15 osób:

Godz. 15.00-16.00 (dzieci od lat 12 i dorośli)

Godz. 16.30-17.30 (dzieci do lat 12)

2) „Tradycyjne podlaskie ornamenty roślinne jako element wykorzystywany na piernikach” – prowadzenie Ewa Stepaniuk

Ornamenty roślinne, połączone z ornamentami zwierzęcymi, to częsty motyw architektury ludowej – ozdób na chatach, cerkwiach oraz innych tradycyjnych budynkach podlaskich. Ornamenty roślinne pojawiają się także na tradycyjnych ręcznikach podlaskich. Te charakterystyczne dla tradycji podlaskiej elementy przenosi na pierniki Ewa Stepaniuk. W ramach warsztatów zostaną przygotowane pierniki m.in. z ornamentami kwiatowymi – każdy z uczestników warsztatów będzie mógł spróbować swoich sił w przygotowaniu własnego piernika z tradycyjnym ornamentem.

Czas trwania warsztatów: 1 godzina

Zaplanowano dwie grupy warsztatowe do 15 osób:

Godz. 15.00-16.00 (dzieci do lat 12)

Godz. 16.30-17.30 (dzieci od lat 12 i dorośli)

Warsztaty są skierowane do uczestników w różnym wieku – zarówno dzieci i młodzieży, jak i dorosłych. Mogą brać w nich udział całe rodziny.

Zajęcia warsztatowe są bezpłatne.

18.00 – wykład „Zwyczaje letnie wsi podlaskiej” – Ludmiła Łabowicz, badaczka folkloru, gwar i antroponimii Podlasia (Podlaski Instytut Naukowy)

Miejsce: stodoła

19.00 – koncert w wykonaniu wykonawców z Podlasia i Warszawy.

Prowadzenie: Agnieszka Parfieniuk

20.00 teatralizowany obrzęd z wykorzystaniem wianków z kwiatów, nawiązujący do ukraińskich zwyczajów letnich Iwana-Kupała.

Miejsce: brzeg nad Narwią

20.20 – ciąg dalszy koncertu w wykonaniu wykonawców z Podlasia i Warszawy

Wystąpią:

„Ranok” z Bielska Podlaskiego

„Rodyna” z Dubiażyna

„Hiłoczka” z Czeremchy

„Dobryna” z Białegostoku

Chór miasta Hajnówka

„Wyraj” z Warszawy

Festiwal jest realizowany dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego

UWAGA: Można wziąć udział w obu warsztatach. Maksymalnie w jednych warsztatach może wziąć udział 15 osób. O udziale decyduje kolejność zgłoszeń.

Liczba osób, które mogą wziąć udział w pozostałych wydarzeniach  festiwalowych – do 150 osób. O udziale decyduje kolejność zgłoszeń.